Obras
Por José Sánchez-Cerezo de la Fuente
A obra de Xenófanes
Segundo Dióxenes Laercio Xenófanes escribiu 2000 versos sobre a fundación de Cólofon e a colonización de Elea. Este dato é dubidoso, como o é tamén que escriba unha obra titulada "Sobre a natureza", como fixeron moitos outros presocráticos (o historiador Burnet négao enerxicamente), aínda que si nos chegaron algunhas sentenzas sobre o tema. Os fragmentos que conservamos (que figuran no apartado "textos") foron interpretados de múltiples xeitos, dando algúns estudosos importancia a certas declaracións, como as relativas á natureza do mundo, mentres que outros historiadores centráronse noutros aspectos, como as reflexións sobre teoloxía. Froito destas interpretacións a figura de Xenófanes e a súa posición no conxunto dos presocráticos oscilou entre dous polos: por unha banda foi considerado como un máis dos filósofos xónicos, ocupados na procura do primeiro principio ou arkhé ao modo de Tales de Mileto ou Anaximandro, doutra banda foi asociado á escola eleática, considerado ben como precursor da mesma ou ben directamente como fundador.
Jeagger, por exemplo, considera que a importancia de Xenófanes para o desenvolvemento do pensamento relixioso posterior foi fundamental. O xa mencionado Burnet afirma que, de saber que algún día sería considerado un teólogo, Xenófanes riría a gargalladas. Finalmente, o filósofo Karl Popper, por poñer outro exemplo, quen durante os últimos anos da súa vida dedicouse ao estudo dos presocráticos afirma en "O mundo de Parménides" que Xenófanes é un pensador de importancia fundamental, iniciador do movemento ilustrado grego, fundador da teoría do coñecemento e ata, aínda que esta afirmación é suscitada como mera hipótese, talvez sexa o verdadeiro pai da historia. Como se pode ver, tanto a vida de Xenófanes como as referencias aos textos que puido escribir atópanse sumidos nunha nube de interrogantes. Con todo os apartados relativos ao contido da súa filosofía, así como a sección de textos do propio Xenófanes proporcionarannos a maioría da información sobre este pensador.